وضعیت جریان (flow state) چیست؟

سلام. حالتون چطور؟

حال و هوای عید اطراف شما چطوری میگذره؟

راستش اگر از احوال پرسی خسته شدید، باید بگم منم زیاد اهل مقدمه چینی نیستم. بین مقالات دیدم همیشه از کد حرف زدیم، از طراحی گفتیم اصلا از خودمون یا برای خودمون صحبت نکردیم، پس حس کردم جای این مقالات باید حسابی خالی باشه.

خب! چیزی به اسم “وضعیت جریان” به گوشتون خورده؟

امروز داشتم تجربیات یک برنامه نویس و که در حین کار آهنگ گوش میداد و میخوندم، اون سعی داشت مرتبا در بین جملاتش به ما بفهمونه که آهنگ گوش دادن بر روی کار یا زندگی یا خواب ما میتونه چقدر تاثیر گذار باشد، تاثیراتی که او آنها را منفی تلقی میکرد و تجربیاتشو یکی پس از دیگری رو میکرد.

گوش دادن آهنگ را متوقف کنید

در حین خوندن این مقاله یه اسم، یه واژه یا یه کلمه بدجور منو نگه داشت: وضعیت جریان!

این برای شما آشنا نیست؟ یا جایی نشنیدیدش؟ بچه های رشته روانشناسی، شما چطور؟

شده گاهی آنقدر غرق کاری بشید که زمان و حس نکنید؟ یا متوجه اطرافتون نباشید؟ پس شما وضعیت جریان و تجربه کردید.

وضعیت جریان (flow state) چیست؟

مردم گاهی وضعیت جریان را :  «در منطقه بودن» یا «از دست دادن حس زمان» می‌نامند.

شما ممکن است این حالت را در هر زمان یا وقتی مثل : مطالعه، نوشتن، نقاشی، دویدن یا باغبانی تجربه کنید.

۱۰ ویژگی حالت جریان (flow state) چیست؟

۱ـ کانون توجه 

در حالت جریان، هر چیزی که روی آن کار می کنید توجه کامل شما را دارد. شما به چیز دیگری فکر نمی کنید، کسی باید کاری کند تا توجه شما را جلب کند یا شما را از کار در دستتان باز دارد.

۲ـ چالش

فعالیت باید به اندازه کافی سخت باشد و شما قادر به ترک آن نباشید.

۳ـ هدف گرا

فعالیت باید هدفی داشته باشد. لازم نیست بزرگ باشد، می توانید یک بازی ویدیویی انجام دهید یا یک تصویر را رنگ آمیزی کنید. اما برای اینکه توجه خود را معطوف کنید، باید چیزی داشته باشید که توجه خود را به آن معطوف کنید.

۴ـ بازخورد

آیا تا به حال شده ساعت ها را صرف انجام یکی از آن بازی های پازل در رایانه یا تلفن خود کنید؟ آنها جذاب هستند زیرا بازخورد فوری می دهند. شما یک بازی را برنده می‌شوید، یک سطح را به پایان می‌رسانید یا یک ستاره کسب می‌کنید، که باعث می‌شود به بازی ادامه دهید، زیرا احساس می‌کنید خوب کار می‌کنید.

۵ـ کنترل شخصی

اگر احساس کنید که فعالیت یا موقعیت خارج از کنترل شماست، برای وارد شدن به وضعیت جریان مشکل خواهید داشت. (باید سعی کنید بتونید ذهنتون رو کنترل کنید یا محیط رو عوض کنید یا از ابزار هایی که خدشه ایجاد میکنند دوری کنید.)

۶ـ از دست دادن زمان

وقتی در وضعیت جریان هستید، احساس می کنید در فعالیت گم شده اید. وقتی ساعت را بررسی می کنید کمی شگفت زده می شوید.

۷ـ صلح (صفا)

در وضعیت جریان، شما احساس آرامش دارید. شما در کار جذب شده اید، اما تحت استرس یا نگرانی نیستید. کمتر احساس خودآگاهی می کنید و حتی کمتر مضطرب می شوید. زیرا وضعیت جریان، سطح کورتیزول و استرس را متعادل می کند.

۸ـ انگیزه درونی

برای وارد شدن به وضعیت جریان، خود فعالیت باید برای خودمان لذت بخش باشد و مستقل از نتیجه، باید برای ما پاداش داشته باشد. به عنوان مثال، اگر از شنا کردن لذت می برید، چه در حال رقابت، چه ورزش و چه فقط در استخر باشید، می توانید در وضعیت جریان باشید.

۹ـ از نیازهای فیزیکی جدا شوید

وقتی در وضعیت جریان هستید، ممکن است به طور موقت فراموش کنید که تشنه هستید، خسته هستید یا نیاز به استفاده از سرویس بهداشتی دارید. شما به دلیل درگیر شدن کامل در فعالیت، خودآگاهی خود را از دست می دهید.

۱۰ـ تک فکری

شاید مهم تر از همه این باشد که نمی‌توانید راه خود را به سمت انجام چند کار همزمان تغیر دهید. برای اینکه بتوانید در وضعیت ذهنی مناسب قرار بگیرید، باید تمام تمرکز خود را روی انجام اون کار بزارید.

در وضعیت جریان (flow state) چه اتفاقی برای مغز شما می افتد؟

علم اعصاب هنوز به طور کامل آن را کشف نکرده است. تنها زمانی به وجود می آید که سطح چالش کار و سطح مهارت فرد در تعادل باشد. کار کردن روی یک کار جذاب – اما نه آنقدر سخت که خسته کننده باشد – به مغز ما اجازه می دهد تا به روشی غیر معمول استراحت کند.

چرا وضعیت جریان (flow state) به سلامتی شما کمک می کند؟

درک نحوه عملکرد دوپامین برای درک رفتار انسان بسیار مهم است. وقتی چیزی مثبت را تجربه می کنیم، دوپامین به ما کمک می کند آن را به عنوان لذت بخش ثبت کنیم و ما را تشویق می کند که دوباره آن را انجام دهیم.

این منبع بسیاری از عادات، هوس ها و انگیزه های ماست. به گفته روانشناسی:  «اغراق نیست اگر بگوییم دوپامین از ما انسان می‌سازد.».

وضعیت جریان، مضیت های زیر را دارد

• بهره وری بالاتر
• افزایش رضایت
• بهبود تنظیم هیجانی

چگونه به وضعیت جریان (flow state) می رسید؟

هنگامی که درک کردید که وضعیت جریان چگونه کار می کند، می توانید برنامه و محیط کاری خود را تنظیم کنید تا آن را تا حد امکان برای جریان مناسب ایجاد کنید.

1. هدف مشخص انتخاب کنید
2. آن را چالش برانگیز کنید
3. تمرکز را آسان کنید
4. مراقب خودت باش
5. گوشی خود را خاموش کنید
6. یک مراسم قبل از وضعیت جریان ایجاد کنید (آماده سازی مغز برای ورود به وضعیت جریان)
7. خودتان را بشناسید

چه مدت می توانید در وضعیت جریان (flow state) بمانید؟

مغز نمی تواند همیشه در جریان بماند. در یک حالت خلاقانه و جریان، ذهن حدود 90 دقیقه تا ‍۱۲۰ دقیقه به طور مطلوب کار می کند.

با تکنیک هایی مانند روش پومودورو می توانید از این زمان نهایت استفاده را ببرید. دوره های متمرکز متناوب با دوره های کوتاه استراحت به مغز، این امکان را می دهد که بدون ایجاد فرسودگی شغلی، کار آمدترین و خلاق ترین باشید.

یاد بگیرید با وضعیت جریان (flow state) حرکت کنید

وضعیت جریان ممکن است لذت بخش ترین تجارب بشری باشد. حتی ممکن است راز خوشبختی باشد. جریان ذاتاً پاداش دهنده است، استرس ما را کاهش می دهد و تقریباً برای هر تجربه ای معنا و شادی می آورد.

آوردن مفهوم جریان به زندگی روزمره به ما کمک می کند تا در ادامه رشد موثر باشیم.

اول اینکه مرسی خوندید و مطمئنم متوجه تفاوت این مقاله با مقاله های قبلی من شدید، سعی کردم این بار این مقاله رو خیلی خودم توضیح ندم و سعی کردم از کلام منابع برای گفتن این موضوع به شما استفاده کنم.

وضعیت جریان دنیای بسیار بزرگی داره و المان های مختلفی در اون دخیل یا به اون کمک میکنند که برای رشد شما مفید هستند.

اگر از خوندن این مقاله لذت بردید و یا گاهی این اتفاقات و توی زندگی خودتون لمس کردید، خوبه که حتما درباره‌اش سرچ کنید و بیشتر با این اتفاق جذاب آشنا شید.

منابع:

Wikipedia

headspace